Hawliau i'r Gymraeg

Gwasanaethau iechyd a lles yn Gymraeg i bobl ifanc yn allweddol

Ar faes yr Eisteddfod ddydd Llun 29 Mai bydd Cymdeithas yr Iaith a’r elusen meddwl.org yn cynnal trafodaeth banel am bwysigrwydd darparu gwasanaethau iechyd a lles i blant a phobl ifanc

Dywedodd Gwerfyl Roberts, Cadeirydd Grŵp Iechyd Cymdeithas yr Iaith:

Cwestiynau am barodrwydd Cyngor Wrecsam i gefnogi siaradwyr Cymraeg

Wedi i Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam gymeradwyo ei Strategaeth Hybu’r Gymraeg ddoe, Mai 9, dywed Cymdeithas yr Iaith ei bod yn beth da bod y Cyngor yn derbyn bod cyfleoedd i blant ddefnyddio’r Gymraeg yn eu bywydau bob dydd y tu allan i’r cartref a’r ysgol yn hanfodol, ond nad ydy gweithgareddau achlysurol a dathliadau unwaith y flwyddyn yn cyflawni hyn. 

Galw ar Gyngor Ceredigion i ddefnyddio’r Gymraeg fel prif iaith gweinyddu mewnol

Mae rhanbarth Ceredigion Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Gyngor Ceredigion i symud tuag at ddefnyddio’r Gymraeg fel prif iaith gweinyddu mewnol, ac wedi ysgrifennu at y Comisiynydd Iaith yn galw arni i annog Cyngor Ceredigion i symud at weinyddu yn Gymraeg.

Un o nodau’r Llywodraeth yn Cymraeg 2050 yw cynyddu’r defnydd o’r Gymraeg yn y gweithle ar draws pob sector. 

Cymdeithas yr Iaith yn cwestiynu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i'r Gymraeg

 

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cwestiynu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i’r Gymraeg wedi iddi ddod i’r amlwg y bydd yn rhaid i famau yn y gogledd deithio i Loegr i gael mynediad at wasanaethau iechyd meddwl arbenigol.

Cyhuddo Cyngor Môn o weithredu’n groes i’w Polisi Iaith

Mae Cymdeithas yr Iaith yn pryderu bod Cyngor Môn yn gweithredu’n groes i’r amcan o wneud y Gymraeg yn brif iaith weinyddol y Cyngor.

Galw ar y Comisiynydd i flaenoriaethu pobl a bod yn fwy cadarn gyda chyrff sy'n torri'r Safonau

Mewn llythyr at Gomisiynydd newydd y Gymraeg Efa Gruffudd wrth iddi ddechrau ar ei gwaith, rydyn ni wedi galw arni i ddatgan a fydd sicrhau hawl pobl Cymru i ddefnyddio'r Gymraeg a derbyn gwasanaethau yn Gymraeg yn flaenoriaeth iddi. 

Dywed y llythyr bod perygl bod y cyhoedd yn colli ffydd yn y broses gwyno am fod y broses ymchwilio cwynion yn aml yn un hir a chymhleth ac  am nad yw materion yn cael eu datrys mewn modd amserol a boddhaol. 

Tad yn aros dros dair blynedd am wersi nofio drwy’r Gymraeg i’w blant

Rydyn ni wedi beirniadu Cyngor Sir Wrecsam yn hallt ar ôl i dad aros tair blynedd am wersi nofio drwy’r Gymraeg i’w blant, a hynny er gwaethaf sawl ymchwiliad i’r mater gan Gomisiynydd y Gymraeg. Yn ôl Cymdeithas yr Iaith, gofynnodd Aled Powell i Gyngor Wrecsam am wersi nofio yn Gymraeg i’w blant yn 2019, ac mae’n dal i aros, heb sicrwydd pryd bydd gwersi nofio ar gael i blant yr ardal yn Gymraeg.

Meddai Aled Powell, sy’n aelod o Grŵp Hawl Cymdeithas yr Iaith:

Safonau’r Gymraeg - “llawer o waith” gan y Comisiynydd newydd i’w wneud

Mae ymgyrchwyr iaith wedi codi pryderon y gallai Comisiynydd newydd y Gymraeg “drio troi’r cloc yn ôl” ar bwrpas y swydd.

Fe wnaeth Pwyllgor Diwylliant, Cyfathrebu, y Gymraeg, Chwaraeon, a Chysylltiadau Rhyngwladol gynnal gwrandawiad gyda'r ymgeisydd sydd wedi’i ffafrio ar gyfer y swydd heddiw, ac awgrymodd hi yr hoffai weld y Comisiynydd yn gwneud llai o waith ar osod Safonau ar gyrff a gwneud mwy o waith hyrwyddo “meddal”.

Yn ôl Aled Powell, Cadeirydd Grŵp Hawl Cymdeithas yr Iaith:

60 mlynedd o ymgyrchu - Beth sydd wedi newid?

Yn gynharach eleni gwrthododd Toni Schiavone dalu dirwy barcio a gafodd mewn maes parcio yn Llangrannog am fod y ddirwy a'r holl ohebiaeth ddilynol yn uniaith Saesneg. Mae'r cwmni sy'n gyfrifol am y maes parcio hwnnw bellach yn erlyn Arwyn Groe trwy gwmni hawlio dyledion am yr un rheswm.

Dywedodd Tamsin Davies, is-gadeirydd cyfathrebu Cymdeithas yr Iaith:

Colli cyfle i wneud gwahaniaeth gwirioneddol ym maes iechyd

Mae Llywodraeth Cymru wedi colli cyfle i wneud gwahaniaeth go iawn ym maes iechyd.

Bydd Llywodraeth Cymru yn cyflwyno Safonau'r Gymraeg drafft i'w gosod ar gyrff rheoleiddio iechyd i’r Senedd yfory (12/07/2022).

Fe wnaeth Cymdeithas yr Iaith ymateb i ymgynghoriadau i nodi na fyddai'r Safonau fel maen nhw yn gwneud gwahaniaeth digonol i gleifion.

Dywedodd Gwerfyl Roberts, Cadeirydd grŵp Iechyd a Lles Cymdeithas yr Iaith: