Archif Newyddion

07/04/2025 - 16:02
Rydyn ni'n croesawu gweledigaeth Cynllun Strategol Comisiynydd y Gymraeg o ‘Gymru lle y gall pobl fyw eu bywydau yn Gymraeg’ ond yn dweud bod rhaid rhoi mwy o bwyslais ar ddefnyddio pwerau rheoleiddio, ymestyn Safonau’r Gymraeg a chryfhau  hawliau iaith os am wireddu’r nod.
07/04/2025 - 09:28
Mae barnwr wedi gwrthod cais gan ffermwyr i gynnal achos llys yn Gymraeg, mae hyn yn sarhad ar y Gymraeg ac yn enghraifft bellach o’r angen i gryfhau Mesur y Gymraeg 2011 ac ymestyn hawliau pobl Cymru i siarad yr iaith. Ar Ddydd Llun, Ebrill 7fed, bydd 13 o ffermwyr yn ymddangos gerbron Llys yn Llanelli am wrthod mynediad i'w tir i gwmni GreenGen sydd eisiau gosod peilonau. Er eu bod yn dymuno bod yr achos llys yn cael ei gynnal yn Gymraeg, mae'r Barnwr Ardal, Mr Lincoln, wedi gwrthod y cais.
29/03/2025 - 17:35
Cynhaliwyd rali Nid yw Cymru ar Werth yn Nefyn heddiw i bwysleisio bod angen gwneud mwy na rheoleiddio’r farchnad ail dai a thai gwyliau er mwyn mynd â’r afael ag argyfwng tai ein cymunedau Mae'n bwysig cydnabod gwaith Cyngor Tref Nefyn ac ymgyrch Hawl i Fyw Adra yn pwyso am rymoedd i reoli gormodedd ail gartrefi a llety gwyliau, ond bod problemau tai yn parhau ar draws Gwynedd ac felly mai rhan o’r broblem un unig yw ail dai a thai gwyliau.
26/03/2025 - 11:45
Byddwn ni'n cyhoeddi ffrynt newydd yn ei hymgyrch dai yn rali "Nid yw Cymru ar Werth" yn Nefyn y penwythnos hwn. Disgwylir i gannoedd ddod at y dref fach yng Ngwynedd am 1.30pm brynhawn Sadwrn ar gyfer rali yn dilyn gorymdaith trwy'r dref, ac am gyfarfod cyhoeddus lle bydd Antur Aelhaearn yn lansio Cynllun Tai Cymunedol.
24/03/2025 - 15:33
Mae'r Senedd yn cynnal dadl ar Ystad y Goron heddiw, rydyn ni'n cefnogi’r alwad i ddatganoli Ystad y Goron gan ei fod yn gyfle i fuddsoddi yn y Gymraeg a chymunedau. Dywedodd Jeff Smith, Cadeirydd Grŵp Cymunedau Cymdeithas yr Iaith: "Mae'r Llywodraeth yn dweud mai diffyg arian yw'r rheswm dros dorri gwasanaethau a chyllidebau sefydliadau diwylliannol, nifer ohonynt mewn cymunedau Cymraeg, a chyrff fel Comisiynydd y Gymraeg, sydd i fod i sicrhau darpariaeth a hawliau i ddefnyddio'r Gymraeg.
20/03/2025 - 18:38
Ar yr un diwrnod ag y cynhelir symposiwm cenedlaethol yng Nghaerdydd ar "Y Gymraeg a Phêl-droed", a ddiwrnod cyn gêm gyntaf Cymru yn rowndiau rhagbrofol Cwpan y Byd 2026, mae Cymdeithas yr Iaith wedi cyhoeddi y bydd un o sêr ifainc pêl-droed Cymru yn cyflwyno noson fawr "Y Wal Goch" yn ystod wythnos yr Eisteddfod Genedlaethol yn Wrecsam.
17/03/2025 - 11:33
Bydd rali a gynhelir yn Nefyn ar 29 o Fawrth yn pwyso ar Lywodraeth Cymru i ymateb ar frys ac o ddifrif i argymhellion pwysig y Comisiwn Cymunedau Cymraeg fel bod amser i weithredu cyn diwedd oes y Senedd bresennol. Ar ran ymgyrch Nid yw Cymru ar Werth y Gymdeithas, dywedodd Osian Jones:
12/03/2025 - 17:58
Rydyn ni'n croesawu'r penderfyniad i roi enwau uniaith Gymraeg i bob etholaeth ar gyfer etholiadau Senedd 2026. Mae’r Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth wedi cyhoeddi penderfyniadau terfynol ar gyfer ffiniau ac enwau etholaethau etholiad 2026. Dywedodd cadeirydd cenedlaethol Cymdeithas yr Iaith, Joseff Gnagbo:
07/03/2025 - 12:45
Mae Cyngor Gwynedd wedi pleidleisio dros gynnig yn galw am ddatganoli grymoedd dros ddarlledu i Gymru yn eu cyfarfod llawn ddydd Iau, 6 Mawrth. Mae Cymdeithas yr Iaith wedi croesawu pasio’r cynnig sy’n galw ar Lywodraeth Cymru a Llywodraeth Prydain i nodi’r penderfyniad a gweithio tuag at drosglwyddo cyfrifoldeb dros ddarlledu o Lundain i Gaerdydd cyn gynted a phosib. Dywedodd Mirain Owen ar ran Grŵp Dyfodol Digidol Cymdeithas yr Iaith:
05/03/2025 - 18:28
Cyn trafodaeth ar Bolisi Iaith Cyngor Môn ddydd Iau 6 Mawrth mae rhanbarth Gwynedd a Môn Cymdeithas yr Iaith wedi ysgrifennu at gynghorwyr i nodi pryder am ymrwymiad y cyngor i weinyddu drwy gyfrwng y Gymraeg.