Annwyl Weinidog,
Ysgrifennwn atoch er mwyn erfyn arnoch i ail-ystyried cynnwys Bil Cynllunio Llywodraeth Cymru er mwyn creu trefn cynllunio sy'n ateb anghenion Cymru trwy daclo tlodi, diogelu ein planed a’n hamgylchedd, a chryfhau ein hiaith genedlaethol unigryw.
Mae sefyllfa'r Gymraeg yn fregus iawn ar lefel gymunedol. Fel y gwyddoch, ar hyn o bryd, nid oes modd i gynghorwyr, o dan y fframwaith cynllunio statudol presennol, ganiatáu neu wrthod datblygiadau ar sail eu heffaith iaith yn unig. Mae angen newid y sefyllfa honno drwy'r Bil, gan ei fod yn fater nad oes modd ei ddatrys heb ddeddfwriaeth. Pe collir y cyfle hanesyddol hwn i sicrhau bod y drefn gynllunio yn adlewyrchu anghenion Cymru, byddai'n peryglu ein gallu i gryfhau'r Gymraeg yn ein cymunedau am nifer o flynyddoedd i ddod.
Pryderwn yn ogystal am y nifer o ffyrdd mae'r Bil yn cynnig canoli grym yng Nghaerdydd, credwn yn gryf y dylai fod gan gynghorau'r rhyddid i allu pennu targedau tai yn seiliedig ar anghenion lleol yn annibynnol o'r Llywodraeth yn ganolog. Eto, mae rhaid i fframwaith y Bil ddatganoli'r grym hwnnw yn ogystal â chreu proses newydd sy'n ein harwain a'n cynorthwyo i asesu'r angen lleol hynny mewn ffordd drwyadl.
Rydyn ni hefyd yn cytuno gyda chyngor eich pwyllgor arbenigol bod angen pwrpas statudol i'r system gynllunio, sy'n rhoi cyfeiriad i'r system, ac sy'n egluro mai diogelu ein hamgylchedd, mynd i'r afael â thlodi, a chryfhau’r Gymraeg yw rhai o sylfeini'r drefn gynllunio drwyddi draw.
Yr eiddoch yn gywir,
Cyng. John Nott, Arweinydd Cyngor Sir Pen-y-bont ar Ogwr
Cyng. Jamie Adams, Arweinydd Cyngor Sir Penfro
Cyng. Mark Pritchard, Arweinydd Cyngor Sir Wrecsam
Cyng. Kevin Madge, Arweinydd Cyngor Sir Caerfyrddin
Cyng. Dilwyn Roberts, Arweinydd Cyngor Conwy
Cyng. Ieuan Williams, Arweinydd Cyngor Sir Ynys Môn
Cyng. Ellen ap Gwynn, Cyngor Sir Ceredigion
Cyng. Phil Edwards, Aelod Cabinet Cyngor Conwy
Cyng. Sian Gwenllian, Cyngor Gwynedd
Cyng. Bob Parry, Cyngor Ynys Môn
Cyng. Victor Hughes, Cyngor Ynys Môn
Cyng. Ann Griffiths, Cyngor Ynys Môn