Bydd Siân Gwenllian AS yn cyflwyno gweledigaeth Plaid Cymru ar gyfer etholiad y Senedd fis Mai flwyddyn nesaf yn rali ddiweddaraf Nid yw Cymru ar Werth Cymdeithas yr Iaith fydd yn cael ei chynnal ym Methesa fis nesaf.  

Rydyn ni'n datgan cefnogaeth i Gyngor Gwynedd ac yn galw ar Lywodraeth Cymru i gefnogi cynghorau sir sy’n awyddus i ddefnyddio pwerau Erthygl 4 er mwyn sicrhau tai i bobl yn eu cymunedau, yn dilyn dyfarniad yr Uchel Lys heddiw (24/09/25).

Rydym fel tri mudiad iaith yn galw ar Lywodraeth Cymru i weithredu’n gadarn ac ar frys i warchod y cymunedau Cymraeg. Gan fod parhad a ffyniant yr iaith yn dibynnu ar y cymunedau hyn dylai cryfhau eu seiliau cymdeithasol-ieithyddol ac economaidd fod yn un o flaenoriaethau’r llywodraeth.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi rhoi marc o 33 allan o 100 i ymateb Llywodraeth Cymru i argymhellion y Comisiwn Cymunedau Cymraeg. Yn ôl y mudiad, mae’r ymateb yn cydnabod yr argyfwng sy’n wynebu cymunedau Cymraeg ond nid yw’n cynnig gweledigaeth nac yn dangos ewyllys i weithredu.

Dywedodd Jeff Smith, Cadeirydd Grŵp Cymunedau Cynaliadwy Cymdeithas yr Iaith:

Ddeng mis ers cyhoeddi adroddiad y Comisiwn Cymunedau Cymraeg, disgwylir i Lywodraeth Cymru gyhoeddi ymateb i’r argymhellion ar Faes Eisteddfod yr Urdd ym Margam, ar Ddydd Iau, 29 Mai - ac mae Cymdeithas yr Iaith wedi gosod her iddyn nhw.

Bydd y Gymdeithas yn marcio llwyddiant y Llywodraeth ar sail derbyn argymhellion a gweithredu arnynt yn gyflym, yn yr un ffordd ag y bydd disgyblion a myfyrwyr fydd ar y maes yn cael eu marcio ar eu llwyddiant addysgol. Yna, ceir sgôr terfynol i adlewyrchu ansawdd gwaith cartref y Llywodraeth.

Cynhaliwyd rali Nid yw Cymru ar Werth yn Nefyn heddiw i bwysleisio bod angen gwneud mwy na rheoleiddio’r farchnad ail dai a thai gwyliau er mwyn mynd â’r afael ag argyfwng tai ein cymunedau

Mae'n bwysig cydnabod gwaith Cyngor Tref Nefyn ac ymgyrch Hawl i Fyw Adra yn pwyso am rymoedd i reoli gormodedd ail gartrefi a llety gwyliau, ond bod problemau tai yn parhau ar draws Gwynedd ac felly mai rhan o’r broblem un unig yw ail dai a thai gwyliau.

Byddwn ni'n cyhoeddi ffrynt newydd yn ei hymgyrch dai yn rali "Nid yw Cymru ar Werth" yn Nefyn y penwythnos hwn. Disgwylir i gannoedd ddod at y dref fach yng Ngwynedd am 1.30pm brynhawn Sadwrn ar gyfer rali yn dilyn gorymdaith trwy'r dref, ac am gyfarfod cyhoeddus lle bydd Antur Aelhaearn yn lansio Cynllun Tai Cymunedol.