Wrth gyhoeddi cynigion ar gyfer Deddf Eiddo yng Nghaerdydd heddiw (dydd Mercher 26/10) mae Cymdeithas yr Iaith wedi dweud bod disgwyl ymateb cadarn gan y Llywodraeth.
Esboniodd Elin Hywel, Cadeirydd Grŵp Cymunedau Cymdeithas yr Iaith:
AIM 1: A RIGHT TO A HOME LOCALLY
Place a responsibility on Local Authorities to act on a request by local people for a home to buy, rent or via a hybrid scheme - within a reasonable distance and time.
A Property Act would:
i. place a duty on local authorities to ensure suitable housing solutions for local people within a reasonable distance and time;
Cyfarfod ym Maes Parcio Glasdir cyn gorymdeithio o gwmpas y dref
Siaradwyr -
Cyng Nia Clwyd Owen
Robat Idris - Cadeirydd Cymdeithas yr Iaith
Eryl Owain - Cyn-Swyddog Undeb
Mari Jones (ar ran ienctid y fro)
Beryl Wynne
Tecwyn Ifan
Nodwn ein siom bod cymaint o'r mesurau yn y Cynllun Tai a Chymunedau Cymraeg a gyhoeddwyd gan y Llywodraeth heddiw (11/10/2022) yn dal i ddibynnu ar weithredoedd gwirfoddol ac nad yw'r mesurau na'r cyllid yn mynd yn bell o gwbl.
Deddf Eiddo gyflawn sydd ei hangen.
Dywedodd Robat Idris, Cadeirydd Cymdeithas yr Iaith:
Byddwn ni'n mynegi pryder nad yw Cyngor Ceredigion yn paratoi i godi treth cyngor uwch ar ail gartrefi yng Nghyfarfod Cyffredinol Blynyddol Cymdeithas yr Iaith yn Aberystwyth ddydd Sadwrn nesaf (8 Hydref) wrth drafod cynnig sy’n canmol Cyngor Gwynedd am ymgynghori ar godi treth cyngor uwch ar ail gartrefi i 300%.
Fodd bynnag, mae’r cynnig hefyd yn mynegi pryder nad yw Cyngor Ceredigion wedi defnyddio eu pwerau llawn presennol i godi’r dreth i 100%.
Bydd Cabinet Cyngor Gwynedd yn trafod ymgynghoriad ar bremiwm treth cyngor ar ail dai a thai gweigion yfory (dydd Mawrth 27/09).
Bydd gan Awdurdod Lleol y gallu i godi hyd at 300% o dreth cyngor ar ail dai a thai gweigion o fis Ebrill 2023 ond ond er mwyn gwneud hynny bydd yn rhaid iddynt ymgynghori yn gyhoeddus a chael cymeradwyaeth y Cyngor Llawn erbyn mis Ionawr 2023.
Dywedodd Jeff Smith, Cadeirydd grŵp cymunedau Cymdeithas yr Iaith:
Danfon neges at arweinydd eich Cyngor, a'ch cynghorydd lleol, i fynnu bod gweithredu ar frys i reoli'r farchnad dai a sicrhau cartrefi i'n pobl.
Mewn siroedd gwledig a thwristaidd, dylent o fewn yr wythnosau nesaf fod yn:
1) Cychwyn ymgynghoriad ar lefel y premiwn treth cyngor ar ail gartrefi ar gyfer Ebrill 2023 ymlaen - bydd hawl gan gynhgorau i gynyddu hyd at 300%, ond rhaid ymgynghori nawr neu bydd blwyddyn yn cael ei cholli.
Mewn rali yn Llangefni ar ddydd Sadwrn 17eg Medi fe wnaeth Cymdeithas yr Iaith gyhuddo Llywodraeth Cymru o lusgo traed yn ei addewid i reoli ail gartrefi a llety gwyliau mewn cymunedau lle mae pobl ifanc yn methu cael lle i fyw yn eu cymuned eu hunain.
