Annwyl John Whittingdale AS

Ysgrifennaf atoch wedi i’n haelodau weld copiau o’r llythyrau dyddiedig 3ydd Gorffennaf 2015 rhyngddoch chi a Chyfarwyddwr Cyffredinol y BBC.

Mae’r llythyr yn awgrymu eich bod wedi dod i benderfyniad rydych chi’n ystyried sy’n ‘ddigonol’ i ariannu S4C hyd at 2020/21 gan i chi ddweud: “The BBC’s grant to S4C may be reduced by an equivalent percentage reduction in funding to the percentage reduction made to BBC funding over the period 2018/19 - 2020/21. It will be up to the Government to decide how to make up the shortfall.”

Nodwn felly fod eich llythyr yn gwneud addewid cyfreithiol na all lefel ariannu S4C rhwng 2018/19 a 2020/21 gwympo o dan gyfraniad y BBC i S4C yn 2016/17. Fodd bynnag, gan ystyried cyfraniad presennol y Llywodraeth, nid yw’n glir a fyddai hynny’n diogelu cyllideb gyffredinol y sianel ai peidio.  

Hoffem wybod beth yw lefel y gyllideb rydych wedi, mae’n debyg, penderfynu sy’n ddigonol i’r sianel rhwng 2016/17 a 2020/21, yn ogystal â gweld copi o’r asesiad a arweiniodd at eich casgliad yn unol â’ch dyletswyddau cyfreithiol, ac sy’n seiliedig ar ganlyniadau’r adolygiad yr ydych wedi cytuno i’w gynnal o dan y cytundeb gweithredu rhwng Ymddiriedolaeth y BBC a’ch Adran.   

Nid oes modd gorbwysleisio pwysigrwydd S4C i'r Gymraeg a diwylliannau Cymru. Ers 2010, daw cyfran helaeth o'r gyllideb sy'n weddill drwy ffi'r drwydded - trefniant sy'n bygwth annibyniaeth y sianel - gan fod y Llywodraeth wedi lleihau ei cyfraniad gan 93%. Mae cyllideb y sianel wedi ei thorri oddeutu 40%, gydag effaith sylweddol ar allu S4C i ddarparu gwasanaeth teledu cynhwysfawr o safon.

Mae’n rhaid i chi sylweddoli bod S4C wedi cael ei sefydlu yn dilyn ymgyrch dorfol hir, a bod nifer o bobl wedi aberthu eu rhyddid er mwyn ei sefydlu. Nid sianel gyffredin mohoni, ond yr unig sianel deledu Gymraeg yn y byd.

Fel y gwyddoch, mae dyletswydd gyfreithiol arnoch i bennu ffigwr ariannol rydych yn ysytyried sy’n ‘ddigonol’ o dan adran 61 o’r Ddeddf Darlledu 1990 fel y’i diwygiwyd gan adran 31 o Ddeddf Cyrff Cyhoeddus 2011.    

Hoffem dderbyn cadarnhad felly eich bod wedi penderfynu na all cyllideb S4C, dros holl gyfnod y Senedd nesaf, gwympo o dan lefel cyfraniad y BBC i’r sianel yn 2016/17. Hoffem wybod hefyd: a ydych chi dal yn agored i adfer cyllideb y sianel i’r lefelau y buodd yn eu derbyn yn 2009?      

Credwn fod y ffordd rydych wedi dod i’r penderfyniadau hyn yn gwbl anfaddeuol, ac yn gwbl annemocrataidd gan nad ydych wedi ymgynghori ag S4C na phobl Cymru yn eu cylch. Credwn fod y broses hon yn cryfhau’r achos dros fformiwla ariannu mewn statud fel bod sicrwydd clir ynglŷn â sefyllfa ariannol y sianel. Mae’n hollbwysig eich bod yn sicrhau annibyniaeth ariannol, strategol a golygyddol i S4C.  

Yn 2010, fe ddywedoch fel Llywodraeth mai dirwasgiad oedd y rheswm am wneud y toriadau. Nawr bod y dirwasgiad drosodd, galwaf arnoch i ddychwelyd cyllideb y sianel i lefelau 2009.

Galwn arnoch felly i adfer y buddsoddiad yn S4C i'r lefelau a roddwyd cyn y dirwasgiad ac ail-osod fformiwla ariannu'r sianel mewn statud, a fyddai'n cynyddu, fan leiaf, yn unol â chwyddiant; fel ei bod yn annibynnol ar unrhyw ddarlledwr arall, yn ariannol, yn strategol ac yn olygyddol.