Mae aelodau Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi croesawu penderfyniad cynhadledd Plaid Cymru, a gynhaliwyd yn Llangollen dros y Sul, i ddileu pob Cynllun Datblygu Lleol yng Nghymru. Mae pwyllgor gweithredu wedi cael ei sefydlu gan y mudiad ymgyrchu yng Ngwynedd a Môn oherwydd pryderon am effaith iaith cynlluniau'r siroedd i adeiladu wyth mil o dai. Dywedodd Ben Gregory ar ran y pwyllgor gweithredu:

Ar ddydd Llun, Hydref 20, bydd Cymdeithas yr Iaith yn mynegi eu gwrthwynebiad chwyrn i gynlluniau Cyngor Gwynedd i gwtogi ar wariant. Bwriad y Cyngor yw cynnal ymgynghoriad i weld lle mae pobl yn dymuno gweld cwtogi. Maent yn gwerthu hyn fel 'Her Gwynedd' gan ofyn i bobl gymryd rhan hyd yn oed os nad ydynt wedi gwneud dim byd fel hyn o'r blaen. Meddai Angharad Tomos, aelod o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg: “Nid yw Cyngor Gwynedd erioed wedi gofyn am ein barn ar wariant

Mae cell Dyffryn Teifi o Gymdeithas yr Iaith wedi anfon neges at y Prif Weinidog Carwyn Jones yn diolch iddo am ei ddiddordeb yn y Dyffryn, ond yn galw am weithredu i achub gwasanaethau lleol fel bod pobl ifainc am ymgartrefu yn y fro.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi gwneud cais tan drefniadau'r Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth am gyhoeddi cofnodion pwyllgor gan Gyngor Sir Caerfyrddin a sefydlwyd i hybu'r iaith Gymraeg. Sefydlodd y Cyngor Banel Ymgynghorol yr iaith Gymraeg wedi mabwysiadu strategaeth iaith newydd fis Ebrill diwethaf. Galwodd Cymdeithas yr Iaith am i gyfarfodydd y Panel fod yn agored i'r cyhoedd a bod cyhoeddi cofnodion ar wefan y Cyngor er mwyn hybu trafodaeth gyhoeddus, ond penderfynwyd Ddydd Llun Hydref 6ed mewn cyfarfod o'r Panel nad oedd hyn yn bosibl o ran cyfansoddiad y Cyngor.