Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi mynnu bod y Llywodraeth yn gwrando ar ei galwad am hawliau clir i wasanaethau Cymraeg, yn dilyn cyhoeddi adroddiad Comisiynydd y Gymraeg am y safonau iaith heddiw.
Dywedodd y mudiad ei bod yn ‘ddamniol’ bod y Comisiynydd wedi gorfod ysgrifennu adroddiad ychwanegol yn rhoi cyngor ar ailddrafftio’r safonau oherwydd gwallau sylfaenol ynddyn nhw sy'n groes i addewidion blaenorol y Llywodraeth.
Mewn cyfarfod protest ar faes yr Eisteddfod heddiw, bydd Cymdeithas yr Iaith yn cwyno fod Awdurdodau Lleol Cymru yn rhy barod i wneud "gwaith budr" y llywodraeth drostynt yn lle gwneud safiad dros y cymunedau Cymraeg a gynrychiolant.
Bydd teimlad lleol i gigs y Gymdeithas yn Eisteddfod Sir Gâr eleni, a fydd yn cael eu cynnal mewn tri lleoliad yn Llanelli – Clwb Rygbi Ffwrnes, y Thomas Arms a'r Kilkenny Cat - mae’r mudiad iaith wedi cyhoeddi.
Mae grŵp o brotestwyr iaith wedi bod yn cysgu ar uned Llywodraeth Cymru yn Eisteddfod yr Urdd heddiw (1pm, Dydd Llun Mai 26) er mwyn protestio yn erbyn ei diffyg ymateb i ganlyniadau’r Cyfrifiad a ddangosodd gwymp yn nifer siaradwyr y Gymraeg.
Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi ymateb i ddyfarniad Comisiynydd y Gymraeg bod y cwmni yswiriant Swinton wedi bod yn atal staff a chwsmeriaid rhag siarad Cymraeg.
Dyma'r tro cyntaf i'r Comisiynydd ddefnyddio ei phwerau newydd o dan Fesur y Gymraeg (2011) a sefydlodd rhyddid cyfreithiol i unigolion allu siarad Cymraeg ymysg ei gilydd.
Mae ymgyrchwyr iaith wedi gosod sticeri ar swyddfeydd y Llywodraeth yng Nghaernarfon y bore yma gan alw ar i’r Prif Weinidog Carwyn Jones fabwysiadu newidiadau polisi mewn ymateb i ganlyniadau’r Cyfrifiad.
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi condemnio datganiad Carwyn Jones y bydd "yn well
dal arni am ychydig ar ein hymateb" i adroddiad yr Athro Sioned Davies am
weddnewid dysgu Cymraeg ail iaith yn y cwricwlwm.
Mae tri ymgyrchydd wedi chwistrellu paent ar swyddfeydd Llywodraeth Cymru yn Aberystwyth y bore yma gan ddweud bod diffyg gweithredu’r Prif Weinidog mewn ymateb i ganlyniadau’r Cyfrifiad wedi eu hysgogi i weithredu.
Mae nifer o fudiadau a Chymry blaenllaw wedi datgan eu cefnogaeth i ymgyrch Cymdeithas yr Iaith Gymraeg dros newidiadau i’r drefn gynllunio er mwyn cryfhau’r Gymraeg ar lefel gymunedol, cyhoeddodd y mudiad iaith heddiw.