Dogfennau a Erthyglau

Rydym bellach wedi profi dros ddeng mlynedd o lywodraeth ddatganoledig yng Nghymru, ac wedi profi llywodraethau yn cynnwys y blaid Lafur, y Democratiaid Rhyddfrydol a Phlaid Cymru. Nodweddwyd y deng mlynedd diwethaf gan amrywiaeth o bolisïau ar yr iaith Gymraeg. Pwrpas cyntaf y pamffledyn hwn yw dadlau na fu yr un o’r polisïau yma, o Iaith Pawb hyd at y sefyllfa bresennol gyda chlymblaid Cymru’n Un, o ddifrif ynglŷn a sicrhau dyfodol yr iaith Gymraeg, un ai oherwydd diffyg ewyllys neu ddiffyg ymarferol.

Croesawn fwriad Llywodraeth Cynulliad Cymru i gyhoeddi Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol ar gyfer yr iaith Gymraeg. Galwn ar y Llywodraeth i lunio Gorchymyn fydd yn sicrhau bod digon o bwerau yn cael eu rhoi i’r Cynulliad fel bod modd iddo basio Mesur Iaith newydd fydd yn sefydlu;

• Statws Swyddogol i’r Gymraeg
• Hawliau i’r Gymraeg
• Comisiynydd yr Iaith Gymraeg

Cyflwyniad o'n dadleuon dros S4C:
amlinelliad bras o araith Menna Machreth

Mae Cymdeithas yr Iaith yn cydnabod na ellid cynnal yr holl rwydwaith o ysgolion pentrefol fel y mae. Mae pwysau o bob cyfeiriad ar yr ysgolion ac nid ydym yn dymuno gweld dirywiad graddol, anochel. Mynnwn fod llawer o ysgolion pentrefol sy’n hollol hyfyw fel y maent, ond ni ellir cynnal y statws quo mewn llawer o’r ysgolion pentrefol eraill.

Cyflwyna'r papur hwn gynllun gweithredu ar gyfer sefydlu Coleg Ffederal Cymraeg (CFfC), un o bolisïau rhaglen llywodraeth Cymru'n Un sef y glymblaid rhwng y Blaid Lafur a Phlaid Cymru. Ers i'r cysyniad o CFfC gael ei fabwysiadu fel polisi llywodraeth bu dechrau trafod ynghylch pa fath o strwythur fyddai i'r CFfC ac edrychwyd drachefn ar rai o'r gwahanol gynlluniau a roed gerbron yn y gorffennol.