Dogfennau a Erthyglau

Cyhoeddwyd gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg, Gorffennaf 2001

CRYNODEB

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn galw ar Gynulliad Cenedlaethol Cymru i sicrhau pasio Deddf Iaith Newydd fydd yn gosod seiliau i normaleiddio dwyieithrwydd yng Nghymru.

00. SYLWADAU CYFFREDINOL

Dylai Cynulliad Cenedlaethol Cymru sicrhau pasio Deddf Iaith fydd yn cydnabod:

MANIFFESTO 2002 - Y Gymraeg yn Goroesi Globaleiddio

Mae'r ddogfen hon ar gael fel ffeil PDF: lawrlwytho'r ddogfen (138KB).

Mae Cymdeithas yr Iaith yn amheus o Gylch Garchwyl adolygiad y Pwyllgor Addysg yn yr un modd ag yr ydym yn amheus o Gylch Gorchwyl y Pwyllgor Diwylliant ei hunan yn ei adolygiad. Amau ydym na ellir cynnal adolygiad llwyddiannus o sefyllfa'r iaith tu fewn i fframwaith pwyllgor arbennig fel Diwylliant ac y dylid yn hytrach archwilio fel y mae holl benderfyniadau'r Cynulliad yn effeithio ar yr iaith.

TYSTIOLAETH I GYNGOR SIR CAERFYRDDIN AC I'R GWEINIDOG ADDYSG JANE DAVIDSON AR RAN LLYWODRAETHWYR YSGOL GYNRADD WIRFODDOL LLANFIHANGEL-AR-ARTH - MEWN CYDWEITHREDIAD A GRWP ADDYSG CYMDEITHAS YR IAITH GYMRAEG.

1. Y BROSES YMGYNGHOROL

1.1 Cyflwynwn y dystiolaeth hon fel rhan oír broses ymgynghorol ar ddyfodol addysg gynradd yn yr ardal hon.

Dyma'r cyflwyniad 'Power Point' a gafodd ei ddefnyddio yn ystod Lobi Y Gymraeg - Hawliau Cyfartal? yn y Cynulliad Cenedlaethol ym mis Mawrth 2006. Yn cyfrannu i'r lobi yr oedd Leanne Wood (AC Plaid Cymru), Catrin Dafydd (Caeirydd grwp Deddf Iaith), Alun Thomas (Comisiwn Hawliau Anabledd), Chris Myant (Comisiwn Cydraddoldeb Hiliol). Mae'r cyflwyniad wedi ei drosi i PDF:

Lawrlwytho'r Cyflwyniad dwyieithog (384KB)

Mesur yr Iaith Gymraeg 2007 (PDF, 112KB)

Mesur a gymeradwywyd gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru i ddarparu i’r iaith Gymraeg, a hithau’n briod iaith Cymru, fod yn iaith swyddogol yng Nghymru; i roi hawliau i bobl Cymru gael gwasanaethau yn Gymraeg, gweithio yn Gymraeg a dysgu’r Gymraeg; i sefydlu Comisiynydd Iaith Cymru; i sefydlu Cyngor yr Iaith Gymraeg; ac i ddibenion cysylltiedig.

Enghraifft o eiriad Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol.

Example of the wording of a Legislative Competence Order (LCO).

Mesur Iaith / Language Measure LCO (pdf) 119kb

Ymateb Cymdeithas yr Iaith Gymraeg i Bapur Ymgynghorol Awdurdod S4C ‘Gwasanaethu Plant yn y Dyfodol Digidol’, Gorffennaf 2007

Lawrlwytho'r Ddogfen (pdf)

Mae Cymdeithas yr Iaith yn cydnabod na ellid cynnal yr holl rwydwaith o ysgolion pentrefol fel y mae. Mae pwysau o bob cyfeiriad ar yr ysgolion ac nid ydym yn dymuno gweld dirywiad. Mynnwn fod llawer o ysgolion pentrefol sy’n hollol hyfyw fel y maent, ond ni ellir cynnal y statws quo mewn llawer o’r ysgolion pentrefol eraill. Cytunwn yn llwyr fod yn rhaid rhesymoli – y ddadl yw rhwng rhesymoli negyddol trwy’r broses di-ddychymyg o gau ysgolion NEU resymoli cadarnhaol trwy osod strwythurau newydd gan gydweithio gyda rhieni, llywodraethwyr a chymunedau lleol.

Cydnabyddwn fod y Cyngor Sir wedi gwneud llawer fwy o ymdrech o ran ymgynghori a phobl Gwynedd am ddyfodol y rhwydwaith o ysgolion nag sydd wedi digwydd mewn siroedd eraill....

Ymateb Grŵp Ymgyrch Addysg Cymdeithas yr Iaith i ddrafft-gynllun Cyngor Sir Gwynedd Ad-drefnu Ysgolion Cynradd y Sir - Tachwedd 2007 (pdf)