Cynhaliwyd brotest gan tua 50 o aelodau a chefnogwyr ifanc Cymdeithas yr Iaith yn Sir Gaerfyrddin yn nerbynfa Neuadd y Sir Caerfyrddin heddiw, i fynnu fod Cyngor Sir Caerfyrddin yn gweithredu ar frys i ddiogelu'r iaith a chymunedau Cymraeg yn y sir yn dilyn cyhoeddi ffigurau'r Cyfrifiad.

Esboniodd Sioned Elin, Cadeirydd y Gymdeithas yn lleol:

Fe wnaeth y cyflwynydd teledu Heledd Cynwal, Meinir Jones (Ffermio, S4C), Andrew Teilo (Pobl y Cwm), Brian Walters (FUW), Mari, Manon a Gwennan Gravell ynghyg ag aelodau ifanc o Gymdeithas yr Iaith gynrychioli'r 1,500 a mwy o bobl ar draws Sir Gaerfyrddin a arwyddodd adduned 'Dwi eisiau byw yn Gymraeg' wrth eu cyflwyno i ddirprwyaeth o Gyngor Sir Gaerfyrddin.

“Argyfwng? Oes argyfwng?” oedd disgrifiad ymgyrchwyr iaith o araith Leighton Andrews AC mewn cynhadledd yn trafod canlyniadau’r Cyfrifiad heddiw.

Er gwaethaf y tywydd gaeafol, daeth dros 500 o bobl o bob rhan o Sir Gaerfyrddin i Neuadd y Sir yng Nghaerfyrddin fore Dydd Sadwrn 19eg Ionawr 2013 er mwyn arwyddo Adduned “Dwi eisiau Byw yn Gymraeg” a chlywed rhai o bobl adnabyddus ac amlwg Sir Gaerfyrddin yn nodi pam eu bod nhw'n cymryd “Munud i Addunedu”.

Bydd pobl o ar draws Sir Gaerfyrddin yn ymgynnull wrth Neuadd y Sir am 11am fore Sadwrn 19eg Ionawr 2013 i ddatgan eu pryder am y dirywiad yn nifer y siaradwyr Cymraeg yn y sir ac i fynnu dyfodol i gymunedau lleol Cymraeg. Yn arwain y dorf i addunedu eu bod "Eisiau byw yn Gymraeg" bydd teuluoedd rhai o arwyr y Sir fel Gwynfor a Ray Gravell yn ogystal â ffigurau amlwg o fyd gwleidyddiaeth a diwylliant.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw am brotest o flaen cyfarfod o'r Pwyllgor Craffu addysg Cyngor Sir Gar i ddangos fod pobl y sir wedi cael digon o agwedd negyddol y Cyngor tuag at ysgolion a chymunedau pentrefol Cymraeg.