Nodir yma gwrthwynebiad swyddogol Cymdeithas yr Iaith i hysbysiad statudol Cyngor Caerdydd o'r bwriad i sefydlu darpariaeth ysgol gynradd i wasanaethu cyfnodau cynnar datblygiad Plasdŵr.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Gabinet Cyngor Gwynedd (sy'n cwrdd heddiw) i atal y penderfyniad i lansio ymgynghoriad ar addysg ôl-16 yn Arfon. Yn ei le, mae nhw eisiau'r Cyngor i ddechrau paratoi cynlluniau i gyflwyno e-ysgolion ar draws y sir.

Mi fydd ffoaduriaid a cheiswyr lloches yn cael gwersi Cymraeg am ddim drwy SaySomethinginWelsh, diolch i bartneriaeth newydd. 

Mae'r bartneriaeth rhwng Addysg Oedolion Cymru-Adult Learning Wales, Cyngor Ffoaduriaid Cymru, Cymdeithas yr Iaith a SaySomethinginWelsh yn golygu y bydd ffoaduriaid a cheiswyr lloches sy'n ymwneud â'r mudiadau yn cael gwersi’r cwmni yn rhad ac am ddim. 

Mae targedau wedi eu gosod ar golegau sy’n hyfforddi athrawon i recriwtio siaradwyr Cymraeg am y tro cyntaf erioed, yn ôl gohebiaeth sydd wedi dod i law ymgyrchwyr iaith. 

Mewn gohebiaeth rhwng Llywodraeth Cymru, Cyngor y Gweithlu Addysg a darparwyr hyfforddiant cychwynnol athrawon, meddai adran addysg Llywodraeth Cymru: 

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu Llywodraeth Cymru i fethu â chadw at ei hymrwymiad i ddisodli Cymraeg ail iaith gydag un continwwm o ddysgu'r iaith yn ein hysgolion.

Yn ôl canllawiau diwygiedig Cwricwlwm Cymru a gyhoeddir heddiw gan y Gweinidog Addysg Kirsty Williams heddiw, mae dau lwybr o ddysgu'r Gymraeg yn parhau.

Mae ymgyrchwyr wedi torri ar draws cyfarfod cabinet Cyngor Caerdydd wrth iddynt benderfynu bwrw ymlaen gyda agor ffrwd Saesneg ar safle Plasdŵr heddiw.

Mae Cymdeithas yr Iaith yn siomedig fod Pwyllgor Gwaith Cyngor Ynys Môn wedi penderfynu heddiw cychwyn Ymgynghoriad Statudol ar gynnig negyddol unwaith eto i geisio cyllid ar gyfer addysg yn Llangefni trwy gau ysgolion gwledig. Yr oedd y Gymdeithas wedi galw ar y Pwyllgor Gwaith yn hytrach i ddefnyddio'r cyfnod o chwe wythnos i greu consensws. Mae cytundeb bod angen buddsoddiad yn Llangefni, ond mae hefyd rhoi sicrwydd hefyd i'r ysgolion pentrefol ym Modffordd a Thalwrn.

Dim ond 15 ymateb gefnogodd cynnig Cyngor Caerdydd i agor ysgol ddwyieithog ym Mhlasdŵr o gymharu â channoedd a alwodd am ysgol cyfrwng Cymraeg, yn ôl adroddiad swyddogion i gynghorwyr. 

Ym mis Medi 2018, dywedodd Arweinydd y Cyngor Huw Thomas “i fod yn glir - bydd ysgolion cyfrwng Cymraeg yn rhan ganolog o ddatblygiad Plasdŵr.” Fodd bynnag, penderfynodd cabinet Cyngor Caerdydd i ymgynghori ar gynnig i sefydlu ysgol gynradd ddwyieithog newydd gyda hanner y disgyblion mewn ffrwd Saesneg.