Rydym yn croesawu cyhoeddiad Cymwysterau Cymru heddiw am ddileu Cymraeg ail iaith, ac yn disgwyl bellach i’r corff greu un cymhwyster Cymraeg i bob plentyn.

Wrth ymateb i’r newyddion dywedodd Toni Schiavone, Cadeirydd Grŵp Addysg Cymdeithas yr Iaith:

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi croesawu penderfyniad cabinet Cyngor Sir Powys i ganiatáu i Ysgol Bro Hyddgen ddechrau addysgu drwy'r Gymraeg yn unig.

Dywedodd Osian Rhys o Grŵp Addysg Cymdeithas yr Iaith:

Er gwaethaf derbyn 211 o wrthwynebiadau a dwy ddeiseb yn gwrthwynebu'r cynnig i gau Ysgol Abersoch ddiwedd eleni, pleidleisiodd Cabinet Cyngor Gwynedd heddiw (28/09/21) dros gau yr ysgol.

Wrth ymateb i'r penderfyniad dywedodd Ffred Ffransis, ar ran grŵp addysg Cymdeithas yr Iaith:

"Wrth gau yr ysgol mae Gwynedd yn tanseilio eu polisïau tai ac iaith eu hunain trwy gefnu ar gymuned Abersoch, ac yn anfon arwydd clir at gymunedau eraill sydd dan bwysau nad yw'r Cyngor yn barod i sefyll i fyny drostyn nhw.

Pleidleisiodd Cabinet Cyngor Sir Caerfyrddin yn unfrydol ddydd Llun y 27ain o Fedi dros ysgrifennu at y Gweinidog Addysg, Jeremy Miles AS, i bwyntio allan nad oedd DIM UN ysgol fach yng Nghymru wedi derbyn arian gan Gronfa Ysgolion y 21ain ganrif i uwchraddio adeilad, a bod hyn yn groes i bolisi honedig y llywodraeth o rhagdyb o blaid cadw a datblygu ysgolion gwledig.

O flaen eu cyfarfod Ddydd Mawrth nesaf (28/9), mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar aelodau Cabinet Cyngor Sir Gwynedd i beidio â chefnu ar y gymuned leol yn Abersoch trwy gau ysgol y pentref.  Mewn llythyr at bob aelod o'r Cabinet, dywed Ffred Ffransis ar ran Grŵp Ymgyrch Addysg Cymdeithas yr Iaith mai'r "ysgol yw ei gobaith at y dyfodol fel sefydliad cwbl Gymraeg ac yn seiliedig ar blant, ac yn ddatganiad fod y Gymraeg yn perthyn i bob dinesydd y dyfodol yn Abersoch, beth bynnag fo eu cefndir."

Mae Grwp Ymgyrch Addysg yn datgan ei wrthwynebiad i'r Rhybudd Statudol a gyhoeddwyd gan Gyngor Gwynedd i gau Ysgol Abersoch.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cyhuddo Cyngor Gwynedd o fod yn "ddi-fflach" ac yn "rhagweladwy" yn eu cynnig a fydd gerbron y Cabinet wythnos i heddiw (Dydd Mawrth 15/6) i gau Ysgol Gynradd Abersoch yn dilyn ymgynghoriad yn Ionawr a Chwefror eleni. Os caiff y cynnig ei basio, bydd cyfle i wrthwynebu'n ffurfiol Hysbysiad Statudol i gau'r ysgol ond, os bydd y Cyngor unwaith eto'n peidio â newid ei feddwl, gallai'r ysgol gau ar ddiwedd 2021, gan drosgwlyddo'r plant i Ysgol Sarn Bach.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cwyno wrth Gynghorwyr Sir Gâr fod swyddogion i'w gweld yn anwybyddu cyfarwyddyd i ddefnyddio'r 4 mis nesaf i drafod gyda chymunedau lleol ddyfodol eu hysgolion lleol. Penderfynodd Bwrdd Gweithredol Cyngor Sir Caerfyrddin ar Fawrth 1af i estyn cyfnod ymgynghoriad ar gynigion i gau Ysgolion Mynydd-y-Garreg a Blaenau tan ddiwedd tymor yr haf mewn ymateb  i ganllawiau diwygiedig y Gweinidog Addysg am gynnal ymgynghoriadau mewn pandemig.