Mewn cyfarfod gyda Chymdeithas yr Iaith heddiw (dydd Mercher, 25 Medi), rhoddodd yr Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg, Lynne Neagle, ddiwedd i unrhyw ansicrwydd ynghylch gweithrediad Cod Trefniadaeth Ysgolion Llywodraeth Cymru.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu Cabinet Cyngor Ceredigion am drin rhieni a thrigolion “fel pobl i’w trechu” yn hytrach na “phartneriaid” yn dilyn penderfyniad heddiw (dydd Mawrth, 3 Medi) i barhau gydag ymgynghoriad ar gau 4 o ysgolion gwledig Gymraeg y sir.

Ar drothwy’r Eisteddfod Genedlaethol ym Mhontypridd, mae ymgyrchwyr iaith wedi beirniadu Cyngor Rhondda Cynon Taf yn hallt am ddiffyg twf addysg Gymraeg yn y sir, gan alw ar y Cyngor i fynd ati ar fyrder i wneud iawn am “ddegawdau o ddiffyg gweithredu”.

Wrth ymateb i gyhoeddi Bil y Gymraeg ac Addysg heddiw, mae Cymdeithas yr Iaith yn dweud bod y Llywodraeth yn “colli cyfle mewn cenhedlaeth” i osod nod hirdymor bod pob plentyn yn cael addysg Gymraeg, gan bwysleisio mai blaenoriaeth y mudiad yn ystod y misoedd nesaf fydd cryfhau’r ddeddfwriaeth yn ystod ei thaith trwy&rsq

Mae ymgyrchwyr iaith wedi rhybuddio y gallai Llywodraeth Cymru droi ei chefn ar Fil Addysg Gymraeg radical yn sgil patrwm o ddiffyg ymrwymiad ac agwedd “llugoer” yr Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg tuag at y Gymraeg.

Mae disgwyl i Lywodraeth Cymru gyflwyno Bil Addysg Gymraeg yn yr wythnosau nesaf, a fydd yn anelu at gynnydd sylweddol mewn darpariaeth addysg cyfrwng Cymraeg, yn dilyn cyhoeddiad ymateb Jeremy Miles i ymgynghoriad cyhoeddus ar bapur gwyn ar gyfer y Bil ar 21 Chwefror.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi rhyddhau testun e-bost gan Ysgrifennydd newydd Cabinet y Llywodraeth dros Addysg, Lynne Neagle, sy’n cadarnhau fod y rhagdyb o blaid ysgolion gwledig – sy'n ganolog i argraffiad 2018 y Cod Trefniadaeth Ysgolion – yn parhau'n bolisi swyddogol Llywodraeth Cymru. Daw'r datblygiad hwn wedi i swyddogion Cyngor Ceredigion hysbysu llywodraethwyr eu bod yn adolygu dyfodol nifer o ysgolion gwledig trwy'r sir yng nghyd-destun gwneud arbedion brys i’w cyllideb ar gyfer 2025-26.

Cyflwynodd Gymdeithas yr Iaith ‘Proclamasiwn Addysg Gymraeg Powys’ i aelod Cabinet Cyngor Powys dros Addysg ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw (28 Mai).

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Gyngor Ceredigion i drin ysgolion gwledig y sir gydag agwedd “cadarnhaol” yn lle eu trin fel “problemau” yn dilyn pryderon dros ddyfodol rhai ohonyn nhw.

Mewn ymateb i gais am gefnogaeth gan Lywodraethwyr Ysgol Llangwyryfon, cysylltodd y mudiad gyda Dirprwy Brif Swyddog Addysg Cyngor Ceredigion, Clive Williams, i bwysleisio nad yw dull presennol y Cyngor o drin dyfodol nifer o ysgolion gwledig y sir yn gyson â'i ddyletswyddau statudol dan y Cod Trefniadaeth Ysgolion (2018).

Mewn ymateb i adroddiadau a phryderon bod dyfodol nifer o ysgolion cynradd gwledig Ceredigion dan fygythiad, dywedodd Jeff Smith, Cadeirydd Rhanbarth Ceredigion Cymdeithas yr Iaith:

Mewn sesiwn briffio yn y Senedd heddiw (18 Ebrill), lansiodd Cymdeithas yr Iaith waith ystadegol yn dangos llwybr cynnydd i sicrhau addysg Gymraeg i bawb erbyn 2050.