Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Ysgrifennydd Cabinet Llywodraeth Cymru dros Addysg, Lynne Neagle, i ddefnyddio'r adolygiad cyfredol o'r Cod Trefniadaeth Ysgolion i ddatgan yn gwbl eglur bod y rhagdyb yn erbyn cau ysgolion gwledig yn golygu bod yn rhaid i awdurdodau lleol gychwyn o safbwynt ceisio eu cynnal a'u cryfhau, ac ystyried eu cau os bydd pob opsiwn arall yn methu.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Ysgrifennydd Addysg Llywodraeth Cymru, Lynne Neagle, i fanteisio ar adolygiad presennol y Cod Trefniadaeth Ysgolion i roi arweiniad clir a dangos fod y Llywodraeth o ddifri am y polisi o ragdyb yn erbyn cau ysgolion gwledig.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi croesawu cynnig a fydd yn cael ei gyflwyno gerbron cyfarfod Cabinet Cyngor Ceredigion ddydd Mawrth nesaf (3 Rhagfyr) i adalw’r penderfyniad i gynnal ymgynghoriad statudol ar gau pedair o ysgolion gwledig Cymraeg y sir.

Mae Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg Llywodraeth Cymru wedi gwadu bod swyddog Cyngor Ceredigion wedi derbyn sêl bendith gan y Llywodraeth wrth lunio cynigion i gau pedair o ysgolion gwledig Cymraeg y sir, yn groes i’r hyn ddywedodd cyn pleidlais allweddol y Cabinet ar y mater.

Mae Comisiynydd y Gymraeg wedi datgan nad yw Cyngor Ceredigion wedi cydymffurfio â Safonau’r Iaith cyn cynnal ymgynghoriad ar gau ysgol wledig Gymraeg yn y sir.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi anfon cwyn ffurfiol at Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg Llywodraeth Cymru dros benderfyniad Cyngor Ceredigion i barhau gydag ymgynghoriad ar gau tair ysgol wledig Gymraeg yn y sir, gan ddweud bod disgwyl iddi ddatgan bod yr ymgynghoriad yn “annilys.”

Mewn cyfarfod gyda Chymdeithas yr Iaith heddiw (dydd Mercher, 25 Medi), rhoddodd yr Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg, Lynne Neagle, ddiwedd i unrhyw ansicrwydd ynghylch gweithrediad Cod Trefniadaeth Ysgolion Llywodraeth Cymru.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu Cabinet Cyngor Ceredigion am drin rhieni a thrigolion “fel pobl i’w trechu” yn hytrach na “phartneriaid” yn dilyn penderfyniad heddiw (dydd Mawrth, 3 Medi) i barhau gydag ymgynghoriad ar gau 4 o ysgolion gwledig Gymraeg y sir.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi rhyddhau testun e-bost gan Ysgrifennydd newydd Cabinet y Llywodraeth dros Addysg, Lynne Neagle, sy’n cadarnhau fod y rhagdyb o blaid ysgolion gwledig – sy'n ganolog i argraffiad 2018 y Cod Trefniadaeth Ysgolion – yn parhau'n bolisi swyddogol Llywodraeth Cymru. Daw'r datblygiad hwn wedi i swyddogion Cyngor Ceredigion hysbysu llywodraethwyr eu bod yn adolygu dyfodol nifer o ysgolion gwledig trwy'r sir yng nghyd-destun gwneud arbedion brys i’w cyllideb ar gyfer 2025-26.