Mae Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg Llywodraeth Cymru wedi gwadu bod swyddog Cyngor Ceredigion wedi derbyn sêl bendith gan y Llywodraeth wrth lunio cynigion i gau pedair o ysgolion gwledig Cymraeg y sir, yn groes i’r hyn ddywedodd cyn pleidlais allweddol y Cabinet ar y mater.

Mae Comisiynydd y Gymraeg wedi datgan nad yw Cyngor Ceredigion wedi cydymffurfio â Safonau’r Iaith cyn cynnal ymgynghoriad ar gau ysgol wledig Gymraeg yn y sir.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi anfon cwyn ffurfiol at Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg Llywodraeth Cymru dros benderfyniad Cyngor Ceredigion i barhau gydag ymgynghoriad ar gau tair ysgol wledig Gymraeg yn y sir, gan ddweud bod disgwyl iddi ddatgan bod yr ymgynghoriad yn “annilys.”

Mewn cyfarfod gyda Chymdeithas yr Iaith heddiw (dydd Mercher, 25 Medi), rhoddodd yr Ysgrifennydd Cabinet dros Addysg, Lynne Neagle, ddiwedd i unrhyw ansicrwydd ynghylch gweithrediad Cod Trefniadaeth Ysgolion Llywodraeth Cymru.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu Cabinet Cyngor Ceredigion am drin rhieni a thrigolion “fel pobl i’w trechu” yn hytrach na “phartneriaid” yn dilyn penderfyniad heddiw (dydd Mawrth, 3 Medi) i barhau gydag ymgynghoriad ar gau 4 o ysgolion gwledig Gymraeg y sir.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi rhyddhau testun e-bost gan Ysgrifennydd newydd Cabinet y Llywodraeth dros Addysg, Lynne Neagle, sy’n cadarnhau fod y rhagdyb o blaid ysgolion gwledig – sy'n ganolog i argraffiad 2018 y Cod Trefniadaeth Ysgolion – yn parhau'n bolisi swyddogol Llywodraeth Cymru. Daw'r datblygiad hwn wedi i swyddogion Cyngor Ceredigion hysbysu llywodraethwyr eu bod yn adolygu dyfodol nifer o ysgolion gwledig trwy'r sir yng nghyd-destun gwneud arbedion brys i’w cyllideb ar gyfer 2025-26.

Dyfarnodd llys yn Aberystwyth yn erbyn yr ymgyrchydd iaith Toni Schiavone heddiw (13 Mai) a chaniatau i gwmni parcio One Parking

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Gyngor Ceredigion i drin ysgolion gwledig y sir gydag agwedd “cadarnhaol” yn lle eu trin fel “problemau” yn dilyn pryderon dros ddyfodol rhai ohonyn nhw.

Mewn ymateb i gais am gefnogaeth gan Lywodraethwyr Ysgol Llangwyryfon, cysylltodd y mudiad gyda Dirprwy Brif Swyddog Addysg Cyngor Ceredigion, Clive Williams, i bwysleisio nad yw dull presennol y Cyngor o drin dyfodol nifer o ysgolion gwledig y sir yn gyson â'i ddyletswyddau statudol dan y Cod Trefniadaeth Ysgolion (2018).

Mewn ymateb i adroddiadau a phryderon bod dyfodol nifer o ysgolion cynradd gwledig Ceredigion dan fygythiad, dywedodd Jeff Smith, Cadeirydd Rhanbarth Ceredigion Cymdeithas yr Iaith:

Mae myfyrwyr wedi arwain ail biced Cymdeithas yr Iaith y tu allan i Swyddfa Bost Aberystwyth heddiw wrth i ragor o gwsmeriaid wynebu agwedd wrth-Gymraeg, er gwaetha addewidion na fyddai’n digwydd eto.