Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar Gyngor Sir Powys i dynnu’n ol ar unwaith ei fygythiad i gau Ysgol gyfrwng-Cymraeg Carno gan honni y byddai gweithred o’r fath yn “ymosodiad cwbl unigryw ar gymuned ac ar addysg gyfrwng-Cymraeg. Ni allai’r “ysgol dderbyn” arfaethedig (Ysgol Llanbrynmair) gymryd ond llai na hanner y 46 o ddisgyblion o Ysgol Carno ac, o ganlyniad, byddai’r gymuned o blant yn cael ei rhannu o reidrwydd.

Bydd nifer o gyfarwyddwyr addysg, cynghorwyr arweiniol, prifathrawon, llywodraethwyr ac ymgyrchwyr ymhlith y rhai sydd yn dod at fforwm a drefnir gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg ym Mangor heddiw i drafod llunio system newydd o gyllido a rheoli ysgolion yng Nghymru.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi condemnio'r corff arolygu addysg ESTYN am "geisio gosod agenda gwleidyddol" trwy annog awdurdodau lleol i ad-drefnu a chau ysgolion mewn adroddiad a gyhoeddwyd heddiw.

Mewn ymateb, dywedodd llefarydd y Gymdeithas ar addysg Ffred Ffransis:

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar gymunedau sydd mewn peryg o golli eu hysgolion i "ddal eu tir" gan ddweud y gall gwaredigaeth ddod o gyfeiriad annisgwyl.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw am brotest o flaen cyfarfod o'r Pwyllgor Craffu addysg Cyngor Sir Gar i ddangos fod pobl y sir wedi cael digon o agwedd negyddol y Cyngor tuag at ysgolion a chymunedau pentrefol Cymraeg.