Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi dweud bod ‘gwendidau’ cyngor newydd TAN 20 yn dangos bod angen newidiadau llawer mwy pellgyrhaeddol i’r system gynllunio.

Dywed y nodyn technegol: “Ni ddylid cynnal asesiad o effaith ceisiadau cynllunio
ar y Gymraeg gan y byddai hynny’n dyblygu prosesau dewis safleoedd y [cynllun
datblygu lleol].”

Heddiw (Hydref 2 2013) wedi cyfarfod o bwyllgor cynllunio Cyngor Sir Fôn, mae Cymdeithas yr Iaith yn llongyfarch aelodau'r pwyllgor am bleidleisio yn erbyn cynllun gan gwmni Land & Lakes i adeiladu parc gwyliau a datblygiad tai yn ardal Penrhos.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi croesawu’r newyddion bod Llywodraeth Cymru yn ystyried gadael i gynghorau sir godi treth uwch ar ail dai.

Mae’r syniad, y bydd y Llywodraeth yn ymgynghori arno fe, yn un o’r argymhellion polisi ym Maniffesto Byw y mudiad a gyhoeddwyd yn gynharach eleni mewn ymateb i ganlyniadau’r Cyfrifiad.

Mae Cymdeithas yr Iaith yn ystyried gweithredu’n uniongyrchol yn erbyn Llywodraeth Cymru os nad oes newidiadau polisi sylweddol mewn ymateb i 

MAE gan Carwyn Jones chwe mis i brofi nad ‘siop siarad’ oedd y Gynhadledd Fawr, yn ôl ymgyrchwyr iaith sydd wedi gosod wltimatwm i Lywodraeth Cymru heddiw.

Mewn llythyr at y Prif Weinidog, mae swyddogion Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi datgan bod angen gweld symud ar chwe phwynt polisi er mwyn profi bod y Gynhadledd Fawr wedi bod yn werth chweil. Mae’r llythyr yn gofyn i Carwyn Jones weithredu ar y chwe phwynt polisi canlynol:

• Pobl amlwg ym meysydd yr amgylchedd, busnes a chyfiawnder cymdeithasol yn cefnogi Bil Datblygu Cynaliadwy amgen
• Mwy nag 20 o sefydliadau wedi ymrestru (rhestr lawn isod)
• Bil i Gymru gyfan lle bydd pawb ar ei ennill – mae’r ymgyrchwyr yn dweud y byddai buddion bil cryf yn cynnwys swyddi gwyrdd, diet iachach a chefnogaeth i gymunedau Cymraeg

Mewn cyfarfod â Chymdeithas yr Iaith prynhawn 4ydd o Fehefin, cytunodd Arweinydd Cyngor Sir Ddinbych i wahodd Comisiynydd y Gymraeg i asesu effaith eu Cynllun Datblygu Lleol ar y Gymraeg.

Mae’r Gymdeithas yn galw arnynt i oedi eu Cynllun Datblygu Lleol tan y bydd TAN20 sy’n mesur effaith cynllunio ar y Gymraeg wedi ei gyhoeddi, hefyd i gyhoeddi adroddiad pwnc ar y Gymraeg ac i greu targedau i gynyddu nifer y siaradwyr Cymraeg yn y sir fesul cymuned.