Hawliau i'r Gymraeg

Ymateb i ymgynghoriad ar ychwanegu cyrff at reoliadau presennol ar Safonau'r Gymraeg

Mae ein hmateb ni i ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar ychwanegu cyrff at reoliadau presennol ar Safonau'r Gymraeg i'w weld trwy bwyso yma.

Ymgynghoriad Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Cymru - Arolwg 2026: Cynigion Cychwynnol

Mae Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Cymru wedi cynnal arolwg o gynigion cychwynnol ar gyfer etholaethau Cymru yn 2026.

Mae ymateb Cymdeithas yr Iaith i'w weld trwy bwyso yma.

Rydyn ni hefyd wedi cyflwyno cwyn ffurfiol am broses a gweithdrefnau’r Comisiwn wrth ddatblygu Cynigion Cychwynnol Arolwg 2026.

Llythyr at Gabinet Cyngor Ceredigion - Strategaeth Hybu 2024-29

Annwyl aelodau’r Cabinet,

Ysgrifennwn atoch mewn perthynas ag eitem 14 cyfarfod y Cabinet ar 17 Gorffennaf, Strategaeth Hybu’r Gymraeg y Cyngor.

Er bod nifer o gynlluniau da yn y ddogfen, rydym yn pryderu’n ddybryd am y diffyg uchelgais sydd ynddi. Er bod mesurau yn cael eu gosod a ffyrdd o fesur cynnydd yn cael eu cynnig, does dim targedau o ran cynnydd ynghlwm ag unrhyw un o’r pwyntiau hyn - dim ond un targed sydd yn y Strategaeth (cynnydd o 1.5% yn y canran o drigolion y sir sy’n medru’r Gymraeg).

Gwasanaeth Gymraeg HSBC “dal ymhell o fod yn gyfartal”

Mewn ymateb i gyhoeddiad gan HSBC eu bod yn mynd i leihau’r amser i drefnu i gwsmer gael galwad yn ôl yn y Gymraeg o dri diwrnod gwaith i un, mae Cymdeithas yr Iaith wedi rhybuddio byddai hyn yn dal yn golygu bod darpariaeth Gymraeg y banc “ymhell o fod yn gyfartal” â’r ddarpariaeth Saesneg ac wedi ategu mai deddfwriaeth newydd yw’r unig ateb.

Mewn datganiad, dywedodd HSBC:

Dyfarnu yn erbyn ymgyrchydd iaith dros rybudd parcio uniaith Saesneg

Dyfarnodd llys yn Aberystwyth yn erbyn yr ymgyrchydd iaith Toni Schiavone heddiw (13 Mai) a chaniatau i gwmni parcio One Parking

Ffrae gyfreithiol £10,000 dros rybudd parcio uniaith Saesneg yn parhau

Bydd yr ymgyrchydd iaith Toni Schiavone yn ymddangos gerbron llys yn Aberystwyth am y pedwerydd tro ar ddydd Llun, 13 Mai am iddo wrthod talu rhybudd parcio uniaith Saesneg, wedi i’r cwmni parcio One Parking Solution ennill apêl i ailgyflwyno’r achos fis Ionawr.

Trydedd achos llys i Toni Schiavone dros rybudd parcio uniaith Saesneg

Bydd yr ymgyrchydd iaith Toni Schiavone yn wynebu trydedd achos llys ddydd Gwener (26 Ionawr) oherwydd iddo wrthod talu rhybudd parcio uniaith Saesneg. 

Yn ôl Cymdeithas yr Iaith byddai cyfieithu’r rhybudd, ac osgoi tair achos llys dros gyfnod o dair blynedd a hanner, wedi costio rhwng £60 a £70.

Myfyrwyr yn arwain piced wrth Swyddfa Bost Aberystwyth oherwydd ddiffyg gwasanaethau Gymraeg

Mae myfyrwyr wedi arwain ail biced Cymdeithas yr Iaith y tu allan i Swyddfa Bost Aberystwyth heddiw wrth i ragor o gwsmeriaid wynebu agwedd wrth-Gymraeg, er gwaetha addewidion na fyddai’n digwydd eto.

Mynnu statws cyfartal i ddirwyon parcio Cymraeg

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi mynnu bod dirwyon parcio sydd yn cael eu hanfon yn Gymraeg â’r un statws, yn cael eu danfon yr un pryd ac yr un mor “gywir a chyflawn” a rhai sydd yn cael eu hanfon yn Saesneg. 

Cymdeithas yr Iaith yn lansio partneriaeth gyda TUC Cymru

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi lansio partneriaeth gyda Chyngres Undebau Llafur Cymru (TUC Cymru) mewn cam pwysig i hyrwyddo ac amddiffyn hawliau i ddefnyddio’r Gymraeg yn y gweithle.

Ar stondin y Gymdeithas ar faes yr Eisteddfod Genedlaethol am 2.30yh ddydd Iau 10 Awst, arwyddodd Robat Idris, Cadeirydd Cymdeithas yr Iaith, a Siân Gale, Llywydd Etholedig TUC Cymru, Femorandwm Dealltwriaeth i lansio’r bartneriaeth hon.