Mae ymgyrchwyr wedi gofyn am ymddiheuriad gan y Prif Weinidog Mark Drakeford am ddweud ‘celwedd’ mewn llythyr atyn nhw am ei safbwynt ar enw’r Senedd. 

Mae mudiad iaith wedi cyhuddo’r Prif Weinidog o fod yn anonest am safbwynt Llywodraeth Cymru ar enw’r Senedd, cyn pleidlais ar y mater heddiw. 

Ym mis Gorffennaf eleni, holodd dirprwyaeth o’r Gymdeithas y Prif Weinidog am ei farn am enw uniaith i’r Senedd. Yn ôl y mudiad, roedd ei ymateb yn ddiamheuol ei fod yn cefnogi enw uniaith. Fodd bynnag, mewn cyfweliad gyda’r wasg ddydd Llun, dywedodd y Prif Weinidog y byddai’n pleidleisio dros enw dwyieithog.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi mynegi pryder ynghylch y diffyg sylw a roddir i’r Gymraeg yn strategaeth newydd Addysg a Gwella Iechyd Cymru, y corff sy’n cynllunio’r gweithlu iechyd yng Nghymru ac sy’n gyfrifol am gomisiynu addysg a hyfforddiant.

Gwrthododd Comisiynydd newydd y Gymraeg ymchwilio i dros saith deg y cant o’r cwynion a dderbyniodd am ddiffyg gwasanaethau Cymraeg yn ei fis cyntaf yn y swydd - y ganran uchaf ers i’r Safonau ddod i rym - yn ôl gwybodaeth sydd wedi dod i law mudiad iaith. 

Mae mudiad iaith wedi cwyno bod banc Monzo yn torri cytundeb grant werth bron miliwn o bunnoedd gyda Llywodraeth Cymru er mwyn sefydlu swyddfa yng Nghaerdydd drwy beidio â darparu gwasanaethau yn Gymraeg. 

Mae mudiad iaith wedi ymateb i honiadau sydd wedi eu hadrodd yn y wasg bod siop KFC ym Mangor wedi atal gweithiwr rhag siarad Cymraeg gyda chwsmeriaid. 

Mae ymgyrchwyr iaith wedi galw eto am ddiswyddo aelod cabinet Cyngor Wrecsam wrth i'r awdurdod cadarnhau bod cwsmeriaid Cymraeg yn cael gwasanaeth israddol mewn adroddiad newydd.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw am ymddiheuriad gan gorff sy’n cynrychioli optegwyr ar ôl iddyn nhw ddweud na ddylai eu haelodau cynnig gwasanaeth Cymraeg i’w cleifion.