Wythnos i fewn i gyfnod ymgynghorol cynllun datblygu lleol Gwynedd a Môn, mae
ymgyrchwyr iaith wedi galw ar i Gomisiynydd y Gymraeg ymyrryd yn y broses gan
fod yr asesiad iaith a gyhoeddwyd gan y siroedd yn ‘annibynadwy’.

Credant nad yw Cyngor Gwynedd a Môn yn gallu profi bod adeiladu 7,902 ‘yn
annhebygol o gael effaith andwyol ar yr iaith Gymraeg’.

Meddai Menna Machreth, Cadeirydd Rhanbarth Gwynedd a Môn:

Mae caredigion yr iaith wedi cwyno bod ymgynghoriad ar gynlluniau i adeiladu tua wyth mil o dai yn sir Gwynedd ac Ynys Môn yn 'cau pobl allan' wedi iddi ddod i'r amlwg y bydd yr holl gyfarfodydd cyhoeddus ar y cynllun yn ystod oriau gwaith.

Mae'r mudiad iaith Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi datgan ei bwriad o geisio arfogi trigolion siroedd Gwynedd a Môn yn y broses o gasglu barn gyhoeddus am y cynllun tai, fydd yn cychwyn ar Chwefror 16 2015.

Meddai Osian Jones, trefnydd y Gymdeithas yn y gogledd.

“Fel rhai sydd wedi ymgyrchu yn erbyn gor-ddatblygu yn y Cynllun Datblygu Lleol
ers blwyddyn a mwy, rydym yn grediniol ein barn bod y broses o lunio'r cynllun
gorffenedig yn cyrraedd cyfnod allweddol iawn”

Ychwanegodd -

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi croesawu'n wresog adroddiad y Pwyllgor Amgylchedd am y Bil Cynllunio a gafodd ei gyhoeddi heddiw (Ionawr 30). 

Cynhaliodd dau gant pum deg o ymgyrchwyr iaith brotest heddiw (Dydd Sadwrn, 24ain Ionawr) mewn ymdrech i wrth-droi penderfyniad cymdeithas dai yng Ngwynedd i beidio cynnwys y Gymraeg fel sgil hanfodol ar gyfer swyddi rheoli haen uchel.  
 

Mae aelodau Cymdeithas yr Iaith wedi chware gem o "Olwyn Ffawd", er mwyn ceisio dyflau fiant o dai a ddaw yn sgil y Cynllun Datblygu Lleol.

Bu'r meirw byw yn crwydo strydoedd Caernarfon heddiw (Dydd Gwener, Hydref
31ain) mewn protest yn erbyn cwmni Horizon Nuclear sydd eisiau adeiladu
adweithydd niwclear newydd yn y Wylfa.

Mae'r cwmni wrthi'n cynnal cyfres o gyfarfodydd fel rhan o ymgynghoriad
cymunedol am yr atomfa newydd, ac heddiw aeth criw o aelodau Cymdeithas yr
Iaith i'r cyfarfod yng Ngwesty’r Celtic Royal Caernarfon wedi gwisgo fel
Meirw Byw (Zombies) er mwyn amlygu peryglon ynni niwclear i ddyfodol

Ar ddydd Llun, Hydref 20, bydd Cymdeithas yr Iaith yn mynegi eu
gwrthwynebiad chwyrn i gynlluniau Cyngor Gwynedd i gwtogi ar wariant.

Bwriad y Cyngor yw cynnal ymgynghoriad i weld lle mae pobl yn
dymuno gweld cwtogi. Maent yn gwerthu hyn fel 'Her Gwynedd' gan ofyn i bobl
gymryd rhan hyd yn oed os nad ydynt wedi gwneud dim byd fel hyn o'r blaen.

Meddai Angharad Tomos, aelod o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg:

“Nid yw Cyngor Gwynedd erioed wedi gofyn am ein barn ar wariant

Na i or-ddatblygu: Cynllunio er budd ein cymunedau  

Siaradwyr: Leanne Wood AC, Iwan Edgar, Toni Schiavone  

'Hurt a sarhaus' dyna sut mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi disgrifio penderfyniad yr asiantaeth gyrru i ddod â phrofion gyrru yn Gymraeg yn y Bala i ben.